Το χωριό μας
Μικροί στενοί δρόμοι, καμάρες, σταύλοι και κατώγια κάτω από τα σπίτια. Άνθρωποι αγαθοί, απλοί, φιλόξενοι, χαμογελαστοί. Χωριό αγροτικό, όπως τα περισσότερα , το οποίο συνορεύει σήμερα με αυτά του Κάμπου και του Σμαρδακίτου.
Κάποτε, ωστόσο, η περιοχή της Μεσαριάς (Μέσα Μέρη Τήνου), η οποία βρίσκεται στο κέντρο, θα λέγαμε του νησιού. Οι κάτοικοι των τριών χωριών, δηλαδή της Μεσαρέας, Καράδου και Κουρουπάδου, είτε πέθαναν είτε μετανάστευσαν εξαιτίας της επιδημίας πανούκλας σε χρονολογία που κυμαίνεται γύρω στα μισά του 17ου αιώνα. Ο Ταραμπάδος είναι το τελευταίο χωριό που χτίστηκε στο νησί.
Οι έρευνες του Αρχείου των καθολικών μας διαβεβαιώνουν ότι το χωριό πρέπει να άρχισε να χτίζεται μέσα στο β’ μισό του 17ου αιώνα και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 18ου.
Η παντελής απουσία αναφορών σε αυτόν τον οικισμό σε όλη την προηγούμενη περίοδο, σε συνδυασμό με τις πολλαπλές αναφορές σε άλλον οικισμό της περιοχής, τον Ποταμό, που δεν υπάρχει πια, μας διαβεβαιώνουν ότι κάποιο τραγικό γεγονός ανάγκασε τους κατοίκους του να εγκαταλείψουν τον οικισμό τους και να κτίσουν νέο σε υψηλότερο σημείο.
Δεν έχουμε κάποια συγκεκριμένη μαρτυρία για το αν αυτή η μετοίκηση οφείλεται σε επιδημία ή σε εισβολή, αλλά πρέπει να ήταν μαζική. Ο Ποταμός δεν αναφέρεται πια, παρά μόνο σαν αγροτική περιοχή. Ο Ταραμπάδος οφείλει το όνομά του στο παρωνύμιο «Tαραμπάς» που υφίσταται μέχρι σήμερα και που πιθανόν να ήταν γαιοκτήμονας της περιοχής (π. Μάρκος Φώσκολος, ό.π, 6-7).
Η κατάληξη –αδος είναι χαρακτηριστική για τους περισσότερους οικισμούς του νησιού, οι οποίοι χτίστηκαν από την Γκιζοκρατία (1207-1390) και την Ενετοκρατία (1390-1715) με βάση τη φεουδαλική οργάνωση του νησιού και τη συσπείρωση φτωχών ή/και ακτημόνων αγροτών γύρω από το οίκημα ενός πλούσιου γαιοκτήμονα.
Ο π. Μάρκος Φώσκολος σε νεότερη ανακοίνωσή του για τα πιο πάνω χωριά (Η Τήνος εκτός των τειχών: Τα Κάτω Μέρη, 43 – 57) κάνει λόγο για οριστική εξαφάνιση της Μεσαρέας από το 1728, για οριστική μετακίνηση των κατοίκων του Καράδου το 1753 στην Ξινάρα και για ενσωμάτωση του Ποταμού σε μια ενορία με το Σμαρδάϊτο από το 1642 και σταδιακή μετατόπιση κατοίκων από τα μέσα του 18ου αιώνα με ταυτόχρονη δημιουργία του Ταραμπάδου.
Παράλληλα βάσει των εγγράφων σημειώνει την σύνταξη μιας διαθήκης του 1769 στον Κουρουπάδο εξαιτίας πανούκλας και τον εντοιχισμό των ασθενών, στους οποίους άφηναν ένα μικρό άνοιγμα για να δέχονται τροφή και νερό όσο θα ήταν ζωντανοί.